Πρώιμη Ανίχνευση βρεφικής βαρηκοΐας & Έγκαιρη Εφαρμογή Ακουστικών στα Βρέφη
Η μεγαλύτερη πρόκληση του επαγγέλματός μας είναι η αντιμετώπιση της βρεφικής βαρηκοΐας Επειδή η πλαστικότητα του εγκεφάλου είναι πολύ υψηλή στα πρώτα στάδια ανάπτυξης ενός βρέφους, η πρώιμη ανίχνευση της ακουστικής ικανότητας των νεογέννητων με screening test και η έγκαιρη αντιμετώπιση με την εφαρμογή, κατάλληλων για τις ανάγκες τους, ακουστικών βαρηκοΐας, στην βρεφική ακόμα ηλικία, είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη της ακουστικής ικανότητας.
Σήμερα, μπορεί να ανιχνευθεί η ακουστική απώλεια στα βρέφη, γρήγορα και ανώδυνα, ακόμα και 2 ημέρες μετά από την γέννηση. Από το screening test ευεργετούνται ιδιαίτερα τα βρέφη διότι αυτά συνήθως υφίστανται όλες τις διαγνωστικές διαδικασίες, από ειδική ομάδα πρώιμης παρέμβασης.
Εάν η ακουστική απώλεια δεν ανιχνευθεί σε αρχικό στάδιο, η ακουστική και η γλωσσική ανάπτυξη θα είναι ατελείς, σταματώντας την προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.
Οι κεντρικές ακουστικές οδοί που είναι υπεύθυνες για την προ-επεξεργασία των ακουστικών πληροφοριών διαμορφώνονται στα δύο πρώτα έτη ζωής και πρέπει να δέχονται επαρκή ερεθίσματα. Σε τέσσερις με έξι μόνο εβδομάδες ζωής, η ακοή επηρεάζει την ανάπτυξη του προφορικού λόγου, γιατί τα μωρά αντιλαμβάνονται συνειδητά τη δική τους φωνή και αρχίζουν να παίζουν με τη γλώσσα τους, δοκιμάζοντας τον έλεγχο των λεκτικών μηχανισμών τους με διάφορους ήχους και διπλά σύμφωνα.
Εάν η ακουστική ικανότητα είναι εξασθενημένη, επηρεάζεται και η παιδική περιέργεια για δοκιμή νέων ήχων και αποτυγχάνει η εμφάνιση της δεύτερης φάσης μπα-μπα και το παιδί πέφτει σε σιωπή στο δεύτερο εξάμηνο. Επιπλέον, το παιδί αντιλαμβάνεται περιορισμένα τις φωνές των γονιών του και η προσοχή των γύρω του ανθρώπων είναι πάρα πολύ σημαντική για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του και την εκμάθηση της κοινωνικής συμπεριφοράς.
Η έλλειψή επικοινωνίας με το παιδί μπορεί να προκαλέσει αναπτυξιακές διαταραχές ακόμη και σε μη-βαρήκοα παιδιά.
Ένα παιδί 3 ετών με φυσιολογική ακοή μπορεί να πει 700 περίπου λέξεις. Ένα παιδί του οποίου η ακουστική απώλεια ανιχνεύεται 2 έτη μετά από τη γέννηση μπορεί να πει μόνο 40 έως 50 λέξεις στην ηλικία των 3 ετών.
Οι αιτίες της βαρηκοΐας στα βρέφη είναι διάφορες και η απώλεια ακοής είναι αρκετά συνηθισμένη στα νεογέννητα. Παρ' όλ' αυτά γίνεται screening test για ασθένειες που εμφανίζονται πολύ σπάνια και δεν γίνεται για την βαρηκοΐα, που καλύπτει πολύ μεγάλη περιοχή, ως προς την συχνότητά εμφάνισής της, στο διάγραμμα. Το δημόσιο και οι ασφαλιστικοί οργανισμοί πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ' όψη τους την αναγκαιότητα της καθιέρωσης του screening test της ακουστικής απώλειας στα βρέφη σε όλα τα μαιευτήρια.
Η βαρηκοΐα ανιχνεύεται στα νεογέννητα με 2 βασικές μεθόδους: Τις ωτοακουστικές εκπομπές (ΟΑΕ) και τα Αυτόματα Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά του Εγκεφαλικού Στελέχους (MBR).
Αν ο αρχικός έλεγχος παρουσιάζει οποιαδήποτε ασυνήθιστα αποτελέσματα, πραγματοποιείται ένας δεύτερος μέσα σε τέσσερις εβδομάδες.
Εάν κι αυτός, επιβεβαιώνει την υποψία μιας βαρηκοΐας η κώφωσης, πραγματοποιείται, μέσα στους πρώτους τρεις μήνες ζωής, ένας τελικός έλεγχος, με εξειδικευμένες για παιδιά εξετάσεις, που πρέπει να περιλαμβάνει μια λεπτομερή καταγραφή των ακουστικών προκλητών δυναμικών, προσδιορίζοντας τον τύπο και τον βαθμό της βαρηκοΐας, τα συγκεκριμένα στοιχεία αέρινης ή οστέινης αγωγιμότητας, ακόμα και τους ουδούς πόνου, όσο είναι δυνατόν. Εάν επιβεβαιωθεί η βαρηκοΐα του μωρού, πρέπει να εφαρμοστούν ακουστικά βαρηκοΐας αμέσως.
Σε γενικές γραμμές, και στα δύο αυτιά.
Τα αποτελέσματα των προκλητών δυναμικών πρέπει να διορθωθούν πριν καταχωρηθούν στο λογισμικό εφαρμογής των ακουστικών. Παραδείγματος χάριν τα στοιχεία που λαμβάνονται στα 500 ΗΖ θα διορθωθούν κατά 20 dB και αυτός ο ουδός, είναι ο κατάλληλος για το ακουόγραμμα. Φυσικά, δεν είναι αρκετό να στηριχθεί κανείς μόνο στις ηλεκτροφυσικές μετρήσεις, σημαντική είναι και η πλήρης κλινική εικόνα του παιδιού, ιδιαίτερα καθώς μεγαλώνει.
Ο ακουστικός πόρος ενός παιδιού ηλικίας 1 μηνός είναι πολύ μικρότερος από ενός ανθρώπου 20 ετών και η αντήχηση των συχνοτήτων είναι διαφορετική. Άρα πρέπει να εξατομικεύσουμε την έξοδο και το κέρδος των ακουστικών κάνοντας διορθώσεις.
Το επόμενο βήμα είναι η εφαρμογή των ακουστικών βαρηκοίας στα βρέφη και τα μικρά παιδιά. Κάθε μέθοδος εφαρμογής, είναι μια διαδικασία που ορίζει στο ακουστικό βαρηκοΐας, το κέρδος τις συχνότητες και άλλες παραμέτρους όπως το λόγο συμπίεσης, τα σημεία καμπής κλπ.
Όμως οι μέθοδοι DSL Ι/Ο και ΝΑL-ΝL1 για τα βρέφη αναπτύχθηκαν ειδικά για τις παιδιατρικές εφαρμογές, έχουν δοκιμαστεί κλινικά και είναι ασφαλείς και φυσικά λαμβάνουν υπ' όψη την διαφορετικότητα του ακουστικού πόρου των μωρών, μεγιστοποιώντας την διάκριση της ομιλίας.
Προκειμένου να υπολογιστούν οι στόχοι, οι μέθοδοι απαιτούν κάποιες πληροφορίες για την ακοή. Αν αυτές δεν υπάρχουν, στην μέθοδο βρίσκονται καταχωρημένες πληροφορίες για τους ουδούς αέρινης και οστέινης αγωγιμότητας, τις μετρήσεις Real Ear με Ζεύκτη κλπ. Έτσι, όπου δεν μπορούν γίνουν μετρήσεις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα προγνωστικά/στατιστικά στοιχεία της μεθόδου.
Με βάση τα καταχωρημένα στοιχεία, θα υπολογιστούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά των ακουστικών βαρηκοΐας.
Επίσης από την μέθοδο εφαρμογής υποβάλλονται προτάσεις σχετικά με τον τύπο των ακουστικών, τον αριθμό των ακουστικών, τα κανάλια συμπίεσης, τα εκμαγεία, τις γωνίες, τα σωληνάκια και τον εξαερισμό του ακουστικού πόρου.
Εξυπακούεται ότι όταν διαπιστωθεί βαρηκοΐα και στα δύο αυτιά θα εφαρμοστούν και δύο ακουστικά για να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα της αμφιωτικής ακοής.
Το επόμενο βήμα είναι να χρησιμοποιηθεί το Fist Fit στο λογισμικό εφαρμογής των ακουστικών για να επιτευχθούν οι στόχοι που υποδεικνύονται από την συγκεκριμένη μέθοδο. Και αφού έχουμε κάνει την πρώτη εφαρμογή, είναι φυσικά απαραίτητο να ελεγχθεί αν το κέρδος των ακουστικών στις διάφορες συχνότητες ταιριάζει με τα προτεινόμενα κέρδη και τις ρυθμίσεις της μεθόδου.
Αυτές οι καμπύλες μπορούν να συγκριθούν με τους στόχους που πρότεινε η μέθοδος και αν δεν πληρούνται εντελώς, να γίνουν αλλαγές στο κέρδος και τις άλλες παραμέτρους, μέσω του Υπολογιστή, για να εκπληρωθούν.
Στα μωρά και στα μικρά παιδιά γενικά εφαρμόζονται οπισθωτιαία ακουστικά. Δεδομένου ότι υπάρχει ελάχιστος χώρος πίσω από το πτερύγιο του αυτιού, τα ακουστικά πρέπει να είναι ιδιαίτερα μικρά για να μην αναγκάζουν τα αυτιά να διευρύνονται πολύ προς τα έξω και με ειδικές παιδικές γωνίες που επιτρέπουν καλύτερη εφαρμογή.
Η μπαταρία να είναι μικρή και για την ασφάλεια του μωρού η μπαταριοθήκη να μην μπορεί να ανοίξει ακούσια ή τυχαία.
Αν είναι δυνατόν να απουσιάζουν κάποια εξαρτήματα όπως ο εξωτερικός διακόπτης και ο ρυθμιστής έντασης να είναι απόλυτα ψηφιακός και απ ενεργοποιημένος ή να υπάρχει ειδικό κάλυμμα. Να μπορούν δε να συνδέονται με εξωτερικές πηγές ήχου.
Για καλύτερη αποδοχή από τα παιδιά, τα περισσότερα ακουστικά κατασκευάζονται σε διάφορα χρώματα και με διασκεδαστικά μοτίβα. Μερικά διαθέτουν και καπάκια που μπορούν να αλλάζουν.
Και βέβαια απαραίτητο να υπάρχουν όλες οι δυνατές διευκολύνσεις και τα αξεσουάρ για τους γονείς (Έγχρωμα σημάδια Ένδειξης Αριστερού/Δεξιού, Καθυστέρηση Ενεργοποίησης κατά την τοποθέτηση, Μετρητής Μπαταρίας, Τηλεχειριστήριο Ελέγχου της Κατάστασης των Ακουστικών, Στηθοσκόπια Γονέων, Συστήματα Καθαρισμού, Συστήματα Αφύγρανσης και Συστήματα Προστασίας των Ακουστικών).
Λόγω της ανάπτυξης, τα εκμαγεία εφαρμογής πρέπει να προσαρμόζονται συνεχώς στα αυτιά του παιδιού.
Η ψηφιακή τεχνολογία όχι μόνο εξοικονομεί χώρο αλλά και επιτρέπει τον επαναπρογραμματισμό του συστήματος των ακουστικών εύκολα και γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να προσαρμοστεί για να καλύψει την μεταβαλλόμενη ακουστική κατάσταση και την αναπτυσσόμενη ακουστική ικανότητα του μωρού. Δηλαδή, μπορεί να αλλάζει με τις προσωπικές ανάγκες του νηπίου.
Επειδή η συχνότητα αντήχησης του ακουστικού πόρου μειώνεται καθώς αναπτύσσεται ο ακουστικός πόρος, πρέπει να χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν πιο ευέλικτα και πλήρως ψηφιακά, ακουστικά για να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σ' αυτές τις αλλαγές.
Τα παιδιά πρέπει να διακρίνουν καλά σε οποιοδήποτε ακουστικό περιβάλλον.
Η ακριβής ισοστάθμιση της έντασης εξασφαλίζει την καλή διάκριση ομιλίας.
Ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά, είναι η εξασφάλιση της βέλτιστης διάκρισης ομιλίας για να μην επηρεαστεί η γλωσσική ανάπτυξη. Η ομιλία πρέπει να παραμένει απόλυτα κατανοητή ακόμη και ανάμεσα στο θόρυβο του περιβάλλοντος, τον θόρυβο της οδικής κυκλοφορίας κ.λ.π..
Για να πραγματοποιηθούν αυτά, τα ακουστικά πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον από τέσσερα έως είκοσι κανάλια, να μειώνουν τον θόρυβο του περιβάλλοντος ενισχύοντας συγχρόνως το επίπεδο ομιλίας και γενικά να διαθέτουν όλα τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία.
Στην περίπτωση αυτού του βρέφους, στο οποίο έχουν εφαρμοστεί και ελεγχθεί τα ακουστικά, το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας ήδη έχει γίνει. Αλλά δεν έχει τελειώσει όλη η εργασία εδώ.
Είναι πολύ σημαντικό να συγκεντρωθούν πληροφορίες για την απόδοση των ακουστικών, από τους γονείς και τους άλλους ειδικούς, πχ με μορφή ερωτηματολογίων.
Με τις πληροφορίες αυτές πρέπει να βελτιώνεται η εφαρμογή των ακουστικών και των ρυθμίσεών τους συνεχώς.
Κατά τις συνεχιζόμενες συνεδρίες παρακολούθησης είναι πολύ σημαντικό να ελέγχεται το εκμαγείο ώστε, αν υπάρχει σφύριγμα λόγω της ανάπτυξης του ακουστικού πόρου, να αντικατασταθεί. Και φυσικά, με κάθε νέο εκμαγείο πρέπει να γίνουν πάλι Real Ear Measurements αφού τα φυσικά δεδομένα αλλάζουν στον ακουστικό πόρο και να γίνει αναπρογραμματισμός των ακουστικών, με την νέα ηλικία του μωρού. Κατά την ολιστική προσέγγιση, όχι μόνο τα ακουστικά βαρηκοΐας αλλά ολόκληρο το περιβάλλον είναι σημαντικά για το παιδί και για τον ειδικό, για την επιτυχή αντιμετώπιση!
Η άψογη εφαρμογή ακουστικών στα παιδιά και η συνεχής προσαρμογή τους από εμάς τους ειδικούς είναι ανεκτίμητη βοήθεια στην ατομική ανάπτυξη στα πρώτα χρόνια ζωής.
Όμως, εξίσου σημαντική για ένα επιτυχημένο ξεκίνημα είναι η πληροφόρηση και η στήριξη της οικογένειας και των οικείων από ειδικούς και συλλόγους. Αν αυτοί οι άνθρωποι χειρίζονται την βαρηκοΐα εντελώς φυσιολογικά, χωρίς να την θεωρούν στίγμα ή να προσπαθούν να την κρατήσουν μυστική, το παιδί επίσης αποδέχεται ευκολότερα την βαρηκοΐα του και μπορεί να προχωρήσει στην ζωή με αυτοπεποίθηση παρά την αδυναμία της ακοής.
